Yıkıcı İlişkileri Sonlandırabilmek
- Ä°liÅŸkilerinizde sürekli boyun eÄŸen taraf mısınız?
- Terk edilmekten ya da yalnız kalmaktan korktuÄŸunuz için bir iliÅŸkiyi sonlandırmak size zor mu geliyor?
- Kusur bulucu, eleÅŸtirel bir partnerle yaÅŸamak sizi deÄŸersiz mi hissettiriyor?
- İlişkilerde bağımlı ve yetersiz mi hissediyorsunuz?
- SoÄŸuk ve kopuk bir eÅŸle ihtiyaçlarınız hiçbir zaman karşılanmıyor ve kendinizi yalnız mı hissediyosunuz?
- Fiziksel ya da duygusal olarak kötüye kullanılsanız da iliÅŸkiyi bir türlü bitiremiyor musunuz?
SaÄŸlıklı Ä°liÅŸkilerin Önemi..
DoÄŸumdan ölüme kadar iliÅŸki içindedir insan. YaÅŸamın başından itibaren iliÅŸkiler kurarak bir çocuk; kendini, ötekini ve dünyayı tanır. SaÄŸlıklı iliÅŸkiler içerisinde; güvende olduÄŸunu, korunup kollandığını, sevildiÄŸini, istikrarlı bir iliÅŸki içerisinde; anlaşıldığını, takdir edildiÄŸini, kendisinin ve baÅŸkalarının sınırlarına saygı duyulması gerektiÄŸini, baÅŸkalarına zarar vermeden her türlü duygu ve ihtiyacı rahatça ifade edebileciÄŸini deneyimler insan. Çocukluk döneminde özelllikle temel bakım verenler ile kurulan güvenli baÄŸlanma iliÅŸkisi içerisinde bir çocuk temel yaÅŸam kararları ve inançları geliÅŸtirir. Aslında bunlar çocuÄŸun aile ortamı içinde kurduÄŸu iliÅŸkiler sonucu kendine ve diÄŸer insanlara yönelik geliÅŸtirdiÄŸi beklenti ve kararlardır. Ä°ster çocuk olsun isterse de yetiÅŸkin bir birey, saÄŸlıklı iliÅŸkiler kurabilmek; kiÅŸinin kendine olan sevgi, saygı ve güveni artırır. Ayrıca diÄŸer insanlara yönelik güven, aidiyet algısını güçlendirerek kiÅŸinin uzun süreli, dengeli iliÅŸkiler kurabilmesine olanak tanır. Psikoloji alanında yapılan çalışmalar; bebeklik-çocukluk döneminde önemli kiÅŸilerle kurulan iliÅŸki kalitesinin eriÅŸkinlik dönemindeki iliÅŸki doyumunu etkileyebildiÄŸini ayrıca bir kiÅŸinin kendisi, diÄŸer insanlar ve yaÅŸam ile ilgili temelde neye inandığının; depresyon, kaygı bozuklukları, evlilik, iliÅŸki sorunları gibi durumlarda belirleyici ya da problemi sürdürücü rol üstlenebildiÄŸi bilinmektedir. Konuyla ilgili diÄŸer çalışmalar evlilik ve iliÅŸki sorunları yaÅŸayan insanların kronik stres ve buna baÄŸlı saÄŸlık problemlerini daha fazla yaÅŸadıklarını ortaya koymaktadır. Özetle; SaÄŸlıklı iliÅŸkiler sayesinde beden ve ruh saÄŸlımızı da koruyabilmekteyiz.
Yıkıcı İlişkileri Bitirememek..
Birçok insan kronik iliÅŸki sorunları içerisinde kendisini deÄŸersiz, kötüye kullanılmış, yalnız, güvensiz hissetse de iliÅŸkiyi sonlandırabilme ya da kendi sınırlarını koruyabilmede zorlanmaktadır. ÇoÄŸu zaman ”bile bile lades” olduÄŸunu kendine itiraf edemediÄŸi için gayet insani gerekçeler öne sürerek iliÅŸkiyi neden sürdürdüÄŸünü açıklama gayreti içine girmektedir. Bu tarz iliÅŸkilerde çoÄŸu zaman korku ve kaygıların adı sevgi oluverir. Ne kadar olumsuzluklar yaÅŸasa da ”ayrılamam çünkü seviyorum” dökülüverir ağızlardan. Oysa ki gerçek; kiÅŸinin mutlu olmadığıdır. Bu tarz iliÅŸkileri bitirememenin ardındaki neden çoÄŸu zaman insanlara tanıdık gelen yönlerin olmasıdır. YaÅŸamımızdaki partner, yıkıcı davranışlarıyla çoÄŸu zaman kötü hissettiren ama geçmiÅŸten tanıdık gelen bir yarayı kaşıyordur. Dolayısıyla bu tarz iliÅŸkiler acı da verse güçlü bir çekim oluÅŸturmaktadır.
Yaralı ÇocuÄŸu Anlamak ve Yaralarını Sarabilmek..
Bir iliÅŸkinin yıkıcı olduÄŸunu ve sonlanması gerektiÄŸini kiÅŸinin yürekten anlayabilmesi için; ÅŸimdi ve ÅŸu anda canımı acıtan ile geçmiÅŸte ve orada canımı acıtan arasındaki baÄŸlantıyı kurabilmesi önemlidir. ÇocukluÄŸumda neye ihtiyacım vardı? Hangi ihtiyaçlarım karşılanmadı? Çocukken kendim ve diÄŸer insnlarla ilgili neye inandım? Neye teslim oldum? Neyle savaÅŸtım? Ne olması korkuttu? Ne olması diye kaçındım? Özellikle derin duygusal deneyimlerin yaÅŸandığı eriÅŸkin baÄŸlanma iliÅŸkilerinde incinmiÅŸ ve yaralı çocuk yan tetiklenebilmektedir. Önemli olan incinmiÅŸ çocuk yanı anlayıp ona saÄŸlıklı yetiÅŸkin yanıyla bakım vermek. Bir çocuk ne isterse bakım vereninden, kendi çocukluÄŸuna da onu verebilmek…
Klinik Psikolog Onur ARSEL